„Jedna płeć jest od drugiej różna, lecz w istocie mieszają się ze sobą. W każdej ludzkiej istocie zachodzi chwiejność miedzy jedna płcią a drugą i często tylko strój pozwala zachować pozór męski bądź niewieści, a pod spodem kryje się coś wręcz przeciwnego niż na wierzchu” (Virginia Woolf, „Orlando”).

 

Mimo to, w roku 2022 politycy nadal próbują przemocą usunąć z pola widzenia osoby nieprzystające do norm: na pięć miesięcy przed inwazją na Ukrainę Władimir Putin twierdził, że transpłciowość to „prawie zbrodnia przeciwko ludzkości”, na Węgrzech obowiązuje zakaz „homoseksualnej propagandy”, a w Polsce – „strefy wolne od LGBT”.

 

Czy jednak podobne próby mogą się powieść? Spektakl, którego punktami wyjścia są powieść „Orlando” z 1928 roku oraz film na jej podstawie z 1992 roku, próbuje zmierzyć się z zakłopotaniem, niechęcią i nienawiścią wobec inności. W podróży przez wieki, życiorysy, a także doświadczenia zaproszonych do projektu artystów cispłciowych oraz określających się jako osoby trans- i niebinarne, pytamy: czy naprawdę bycie inną/innym jest tak rzadkie, jak nam się wydaje? A może każda z nas jest w jakiś sposób inna? Czy innością nie jest każda transformacja i przemiana, jaką przechodzimy w życiu?

 

Czy na pewno wiesz kim jesteś? Czy binarne podziały są odpowiedzią na dzisiejsze zagrożenia? A może w inności kryje się obietnica zabawy, rewolucji oraz… nowego, lepszego porządku i świata?

 

***

Spektakl dedykowany Joannie Wichowskiej.

***

 

Orlando to umiłowanie przemiany. 

Orlando to wartość, o którą trzeba dbać.

'To' Orlando.

Orlando to przybieranie różnych płci przy byciu cały czas tą samą osobą. 

Orlando to przeżywanie tajemnicy przemiany – i traktowanie tej przemiany jako źródła wiedzy.

Orlando to myślenie o narodzinach nowego umysłu przy pomocy starych myśli, a potem wspominanie myśli, których już nie ma.

Orlando to akceptacja utraty części siebie i gotowość na uzyskanie nowej.

Orlando to ciekawość świata.

Orlando to jednocześnie samotność wśród ludzi i znalezienie pośród nich zrozumienia.

Orlando jest wchodzeniem w nowy stan skupienia, bez znajomości praw, według których działa ten stan.

Orlando to przechodzenie na drugą stronę własnego odbicia. 

Co zostaje w człowieku po przemianie takie samo? 

 

tekst: Filipka Rutkowska

 

***

 

Spektakl rekomendowany dla widzów od 15. roku życia.

 

***

 

Transonat nad spektaklem objęła Fundacja Trans-Fuzja.