W „Upadku cywilizacji zachodniej. Spojrzeniu z przyszłości” Naomi Oreskes i Eric Conway przewidują, że znaczenie i trafność artystycznych diagnoz dotyczących
katastrofy klimatycznej ujawnią się dopiero za kilka dekad, kiedy będzie już za późno na zmianę. A szkoda – bo obok naukowców to artystki staną się najbardziej przewidującymi „alarmistkami”, nawet jeśli waga ich argumentów będzie tłumiona i marginalizowana. Zgodnie z tą przepowiednią postanowiliśmy zapytać trzy artystki – Alice Creischer, Susanne Kriemann i Antje Majewski, biorące udział w wystawie „WIEK PÓŁCIENIA. Sztuka w czasach planetarnej zmiany” – o ich stosunek do innego alarmisty i prekursora artystycznej refleksji o klimacie, Josepha Beuysa.
W Polsce Beuys pozostaje istotną postacią dla przedstawicielek świata sztuki, ale jego przemyślenia dotyczące konieczności systemowych zmian, ekonomii, aktywizmu czy polityki nie trafiły do szerokiego grona odbiorców. Nie zawsze były to celne diagnozy, nie za każdym razem Beuys unikał trudności związanych z problematyzowaniem własnej pozycji jako artysty szamana, ale im więcej przeszkód stawia przed nami jego sztuka, tym więcej możemy dowiedzieć się o – jak mówi Kriemann – „szalonym konflikcie”, w którym znajdujemy się jako świadkowie katastrofy.
W trzech rozmowach próbowaliśmy przerzucić pomost między refleksją ekologiczną z lat siedemdziesiątych, która dzięki zaangażowaniu i radykalizmowi Beuysa stała się kluczowym punktem odniesienia dla kilku pokoleń artystek i artystów w Niemczech, a spojrzeniem z teraźniejszości, które weryfikuje skuteczność pewnych gestów i pozwala odnaleźć nowy kontekst dla przedwcześnie porzuconych praktyk. Wbrew pozorom rozmowy te nie są rozmowami o Beuysie, ale stanowią mapę strategii artystycznych, rozpościerających się między praktykami Alice Creischer, Susanne Kriemann i Antje Majewski a naszą pracą nad spektaklem „Martwa natura” w Teatrze Powszechnym. Mówiąc szerzej – stanowią dokumentację pewnego momentu, w którym artystki z różnych kontekstów zadają sobie podobne pytanie: jak żyć i tworzyć ze świadomością, że radykalna zmiana jest potrzebna właśnie teraz?
publikacja w wersji PDF –> kliknij na grafikę poniżej i pobierz:
Więcej informacji o spektaklu „Martwa natura” w reż. Agnieszki Jakimiak (premiera: 6 listopada 2020, na Scenie Małej Teatru Powszechnego): http://www.powszechny.com/spektakle/martwa-natura,s1737.html.
Spektakl „Martwa natura” zrealizowany został w ramach projektu „Beuys” dzięki wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej.
