1989-1991 W NOWEJ RZECZYWISTOŚCI


Śmierć Hübnera w 1989 roku zbiega się z upadkiem komunizmu i transformacją ustrojową w Polsce. Na półtora roku przed śmiercią zatrudnia Hübner wicedyrektora, którym jest jego późniejszy następca – Krzysztof Rudziński. Rudziński po śmierci Hübnera obejmuje wpierw stanowisko dyrektora naczelnego, artystycznym zostaje Wajda. Po roku Wajdę zastępuje Maciej Wojtyszko, ale i on w rok później odchodzi. Tak więc w 1991 roku, w dwa lata po śmierci Hübnera, Krzysztof Rudziński zostaje dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Powszechnego. Wcześniej, w dowód szacunku dla tego co było, Teatr Powszechny zostaje Teatrem Powszechnym imienia Zygmunta Hübnera. Rudziński próbuje z jednej strony dochować wierności linii repertuarowej swojego poprzednika, z drugiej zaś strony usiłuje sprostać nowej, nieznanej dotąd rzeczywistości. Stąd coraz częściej pojawiają się na afiszu Powszechnego współczesne sztuki anglojęzyczne, teatr próbuje w zachodniej literaturze odnaleźć wytyczne dla tego, co nieznane, a coraz bardziej, nomen omen, powszechne. Stąd premiery Friela (Tańce w Ballybeg w reżyserii Judy Friel – spektakl nagrodzony na festiwalu w Kaliszu oraz Molly Sweeney w reżyserii Piotra Mikuckiego), a także Trzy wysokie kobiety Albee’go
(reż. M. Łazarkiewicz), Kaleka z Inishmaan McDonagha (reż. A. Glińska), Simpatico (M. Grzegorzek),
a w ostatnim okresie jego dyrekcji Kształt rzeczy (reż. G. Wiśniewski), Egzemplarz (reż. P. Cieplak), Tylko ta pchła (reż. A. Augustynowicz) czy choćby Glengarry Glen Ross (reż. T. Bradecki). Niemal każdego sezonu teatr wystawiał także dzieła klasyczne: Wesele (reż. K. Nazar), Makbeta (reż. M. Treliński), Fedrę (reż. L. Adamik), Wujaszka Wanię (reż. Rudolf Zioło), Trzy siostry (reż. A. Glińska), Króla Leara (reż. P. Cieplak), również Męża i żonę (reż. K. Zaleski), Wesołe kumoszki z Windsoru czy Słomkowy kapelusz (oba przedstawienia w reżyserii P. Cieplaka). Za dyrekcji Rudzińskiego powstaje również swoisty cykl teatru jednego aktora, przedstawienia z udziałem Krystyny Jandy, Doroty Landowskiej, Joanny Szczepkowskiej, Piotra Machalicy, a także Zbigniewa Zapasiewicza cieszyły się przez wiele sezonów nie tylko popularnością widzów, ale także uznaniem krytyków. Do zespołu aktorskiego dołączają wówczas między innymi: Eliza Borowska, Katarzyna Herman, Paulina Holtz, Agnieszka Krukówna, Anna Moskal, Olga Sawicka, Justyna Sieńczyłło, Szymon Bobrowski, Jacek Braciak, Rafał Królikowski, Krzysztof Stroiński, Adam Woronowicz.

Za dyrekcji Rudzińskiego konsultantem artystycznym zostaje związany już wcześniej z teatrem Aleksander Bardini. W latach dziewięćdziesiątych pojawia się również w teatrze Stanisław Tym – jako autor, ale także jako reżyser i aktor. Do teatru po kilkunastoletniej przerwie wraca Zbigniew Zapasiewicz i to od razu nietuzinkową rolą – króla Leara. To tu Zapasiewicz obchodzi pięćdziesięciolecie pracy artystycznej i siedemdziesiątą rocznicę urodzin cieszącym się dużym powodzeniem u widzów i niezwykłym uznaniem krytyki spektaklem Zapasiewicz gra Becketta w reżyserii Antoniego Libery. W Powszechnym swoją osobną drogą zaczyna kroczyć Teatr Montownia, jedna z najprężniejszych i najciekawszych grup teatralnych w ostatnich kilku latach. Powszechny jest dla Montowni przystanią przez kilka pierwszych sezonów ich teatralnej działalności. To tu współprodukują z Powszechnym Szelmostwa Skapena, Ślebodę czy choćby Zdobycie bieguna południowego. W listopadzie 2003 roku teatr otwiera trzecią scenę, z założenia otwartą dla ludzi młodych, która od tego też czasu funkcjonuje pod nazwą Garaż Poffszechny. Scenę zainaugurowuje manifest młodego pokolenia, „wyrapowany Wyrypajew” – Tlen w reżyserii Małgorzaty Bogajewskiej, później przychodzi kolej na Podróż do wnętrza pokoju Walczaka w jego własnej reżyserii, tu także dramatopisarze skupieni pod nazwą Grupa G8 odbywają próbę czytaną swoich jednoaktówek. Następne sezony Garażu to między innymi inscenizacje sztuk Krzysztofa Bizio w reżyserii Tomasza Mana, Wariacje Bernhardowskie wyreżyserowane przez Gabriela Gietzky’ego oraz głośny Dotyk Marka Modzelewskiego w reżyserii Małgorzaty Bogajewskiej.

W ostatnich latach dyrekcji Rudzińskiego o artystycznym obliczu teatru decydowały przede wszystkim spektakle Anny Augustynowicz i Piotra Cieplaka. To właśnie szeroko nagradzana na teatralnych festiwalach Miarka za miarkę Szekspira w reżyserii Augustynowicz czy autorski spektakl Piotra Cieplaka Albośmy to jacy, tacy… budziły najżywsze reakcje krytyków i widowni, niejednokrotnie prowokując do poważnej dyskusji o dzisiejszym społeczeństwie, a przez to lokując teatr blisko tradycji zapoczątkowanej jeszcze przez jego patrona Zygmunta Hübnera. Krzysztof Rudziński rozpoczął również starania o gruntowną renowację budynku Teatru.

W sezonie 2006/2007 kształt artystyczny Teatru tworzy Remigiusz Brzyk.

Teatr Powszechny
im. Zygmunta Hübnera
ul. Jana Zamoyskiego 20
03-801 Warszawa
Bilety 22 818 25 16
22 818 48 19