Warszawa, 10.07.2018 r.
Teatr Powszechny w Warszawie kończy sezon 2017-2018. W jego ramach zrealizowaliśmy aż 10 premier (kolejno: „Mefisto”, Superspektakl”, „Proces”, Kram z piosenkami”, „Strach zżerać duszę”, „Sprawiedliwość”, „Neron”, „Zwierzęta”, „1984” i „Lawrence z Arabii”), a także kilka projektów międzynarodowych, trzy festiwale oraz liczne wydarzenia edukacyjne.
Po październikowym, współorganizowanym przez nas od lat, Festiwalu Teatrów dla Dzieci i Młodzieży KORCZAK, nastąpił intensywny okres wielu różnych przedsięwzięć. 11 listopada, w koprodukcji z Teatrem 21, zrealizowaliśmy „Superspektakl” w reż. Justyny Sobczyk i Jakuba Skrzywanka. W przedstawieniu występują etatowi aktorzy Teatru Powszechnego i aktorzy Teatru 21, który zrzesza osoby z zespołem Downa i autyzmem. Kolejnym wydarzeniem była premiera „Procesu” na podstawie powieści Franza Kafki w reż. Krystiana Lupy (15 listopada), do której doszło dzięki bezprecedensowej współpracy czterech teatrów (Nowego, Powszechnego, STUDIO teatrgalerii i TR Warszawa) oraz dzięki wsparciu m. st. Warszawy i zagranicznych partnerów z Francji, Belgii i Niemiec.
Istotną inicjatywą było odbywające się w dniach 18-19 listopada Forum Przyszłości Kultury, które połączyło ludzi kultury i ruchy społeczne, przedstawicieli instytucji publicznych oraz aktywistów z organizacji pozarządowych, działających na rzecz demokracji, praw kobiet, osób LGBTQ, praw pracowniczych, uchodźców i ekologii. Poprzedził je cykl 10 debat w różnych miastach Polski. Wydarzenie umożliwiło dyskusję odmiennych środowisk i wspólną refleksję nad rozwojem życia kulturalnego w Polsce. Owocnym spotkaniom towarzyszył także program artystyczny (m.in. live VR „PAŃSTWO wg Platona” w reż. Krzysztofa Garbaczewskiego z Teatru Polskiego - w podziemiu, koncert Chóru Czarownic, nie-wystawa „OPÓR FORMY”, performans „AVE” w reż. Roberta Rumasa i pokaz filmu „Popiół i pieniądze” estońskiego Teatru NO99).
Teatr Powszechny we współpracy z Goethe Institut i Fundacją Współpracy Polsko-Niemieckiej, a także Schauspielhaus Bochum i Ringlokschuppen Ruhr w Mülheim, zrealizował projekt „Czwarta Generacja”. Dzięki niemu doszło do premiery spektaklu „Strach zżerać duszę” w reż. Agnieszki Jakimiak na podstawie filmu Rainera Wernera Fassbindera (19.12.2017).
Podobnie intensywnym miesiącem jak listopad 2017 był marzec 2018 roku, kiedy odbyły się dwie duże premiery. Po roku pracy historyków i prawników, 10 marca zaprezentowaliśmy spektakl „Sprawiedliwość” w reż. Michała Zadary, który bada możliwość przypisania odpowiedzialności karnej lub cywilnej osobom odpowiedzialnym za wypędzenie około dwunastu tysięcy Żydów z Polski w latach 1967-1970. Z kolei 23 marca odbyła się premiera „Nerona” na podstawie tekstu Jolanty Janiczak w reż. Wiktora Rubina. A ostatnią w tym sezonie premierą na Scenie Dużej Teatru Powszechnego był spektakl „1984” w reżyserii Barbary Wysockiej na podstawie słynnej powieści „Rok 1984” George’a Orwella.
Na kończący się właśnie sezon przypadły dwie edycje Festiwalu Sztuki i Społeczności Miasto Szczęśliwe. Podczas drugiej edycji zrealizowaliśmy spektakle „Mefisto” w reżyserii Agnieszki Błońskiej, na podstawie powieści Klausa Manna i filmu Istvána Szabó (premiera 30 września) oraz „Kram z piosenkami” Leona Schillera w reż. Cezarego Tomaszewskiego (premiera 30 grudnia). Jesienią, również w ramach festiwalu, odbyły się pokazy spektakli zagranicznych: „Trylogia o chorwackim faszyzmie: cz. III Chorwacki faszyzm” w reż. Olivera Frljicia z Chorwackiego Teatru Narodowego w Rijece, a także „NO34 Revolution” Teatru NO99 z Estonii. Natomiast w ramach trzeciej edycji Miasta Szczęśliwego, przypadającej już na 2018 rok, zaprezentowaliśmy w czerwcu spektakle: „POLE MINOWE / MINEFIELD” w reż. Loli Arias, łączący brytyjskich i argentyńskich weteranów wojny o Falklandy/Malwiny, a także „Drugie wygnanie / Second Exile” w reż. Olivera Frljicia z Teatru Narodowego w Mannheim.
W ramach Miasta Szczęśliwego po raz kolejny zaprosiliśmy także do uczestnictwa w Festiwalu Otwarta Ząbkowska. Interdyscyplinarne wydarzenie, łączące działania artystyczne, edukacyjne i animacyjne na praskiej ul. Ząbkowskiej, przyciągnęło liczne grono nie tylko mieszkańców, ale także turystów. Koncerty, warsztaty, spotkania i performanse organizowane podczas dwóch wakacyjnych miesięcy sprzyjają kulturalnej rewitalizacji warszawskiej Pragi.
Na 2018 rok przypadła ważna część naszej działalności w ramach międzynarodowego, długofalowego projektu „Atlas of Transitions. New geographies for a cross-cultural Europe” (2017-2020). Od 2017 roku, wraz z Fundacją Strefa WolnoSłowa oraz Ośrodkiem Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego, jesteśmy jego polskimi partnerami. Program obejmuje produkcję spektakli, organizację warsztatów oraz działań badawczych, które rozwijają społeczny potencjał wiedzy i świadomości na temat migracji. W jego ramach zrealizowaliśmy już trzy premiery: „Zwierzęta” w reż. Alicji Borkowskiej (14.04.2018), „Lawrence’a z Arabii” (22.06.2018) w reż. Weroniki Szczawińskiej oraz live VR „New Territory” w reż. Krzysztofa Garbaczewskiego (20.06.2018). 26 i 27 czerwca gościnnie zaprezentowaliśmy także dwa spektakle: „Polska gnida / Polish Vermin” w reż. Agnieszki Błońskiej oraz „Kiedy mój tata zmienił się w krzak” w reż. Jakuba Skrzywanka z Teatru Dramatycznego w Wałbrzychu.
Już ponadtrzyletnia współpraca z Fundacją Strefa WolnoSłowa to dobry przykład dialogowego współdziałania dużej instytucji kultury z organizacjami pozarządowymi. Działacze Strefy, animatorzy, artyści, producenci i społecznicy, organizują bogaty program wydarzeń odbywających się równolegle z repertuarową działalnością teatru. W tym roku dużym uznaniem cieszyły się zwłaszcza czytania, spektakle „Uchodź! Kurs uciekania dla początkujących” i „Bogowie” w reż. Alicji Borkowskiej oraz „Robo i Osobo” w reż. Agaty Dyczko. Po raz trzeci wiosną i latem zapraszamy także do Ogrodu Powszechnego, w ramach którego zaplanowaliśmy liczne warsztaty i spotkania, takie jak m.in. „Filozofia w Ogrodzie”, „Historia w Ogrodzie”, „Joga w Stole”, czy warsztaty „Szumi, trzeszczy, brzęczy, woła”.
Ponownie szerokie grono widzów teatralnych i miłośników literatury przyciągnął do Teatru Powszechnego organizowany w maju Apostrof. Podczas tego Międzynarodowego Festiwalu Literatury odbyło się wiele spotkań autorskich z wybitnymi pisarzami, m.in. z noblistą Orhanem Pamukiem, Olgą Tokarczuk, Nathanem Hillem, Sofi Oksanen, Sylwią Chutnik i Jackiem Dukajem. Wydarzeniom typowo literackim towarzyszyły koncerty, wystawy i warsztaty kulinarne.
Teatr Powszechny stara się działać nie tylko lokalnie, ale także globalnie, zwłaszcza w porozumieniu z europejskimi instytucjami partnerskimi. Nasza praca, jako model działania instytucji publicznej w społeczeństwie obywatelskim, była przedmiotem dyskusji na międzynarodowych konferencjach w Bolonii, Miami, Amsterdamie i Greifswaldzie. Poprzedni sezon zakończyliśmy pokazami „Wściekłości” na Biennale w Wenecji, gdzie reżyserka spektaklu, Maja Kleczewska, odebrała nagrodę Srebrnego Lwa. Z kolei obecny sezon zwieńczymy uczestnictwem w weneckiej konferencji poświęconej kondycji współczesnego aktorstwa.
Dowodami uznania dla teatru są przede wszystkim wierność widzów i ich recenzje oraz zaproszenia festiwalowe dla spektakli i nagrody. W tym sezonie odwiedziliśmy między innymi: Festiwal Prapremier w Bydgoszczy, Opolskie Konfrontacje Teatralne „Klasyka Żywa” (gdzie spektakl „Chłopi” zdobył liczne nagrody: dla Magdaleny Koleśnik za rolę Jagny i Jana Duszyńskiego za muzykę, nagrodę jury dziennikarskiego dla Magdaleny Koleśnik, Julii Wyszyńskiej i Mateusza Łasowskiego, wyróżnienie dla spektaklu oraz nagrodę dla Krzysztofa Garbaczewskiego i Jana Strumiłły za scenografię, a także wyróżnienie dla spektaklu od jury młodych), Festiwal Boska Komedia w Krakowie, a także Krass Kultur Crash Festival w Hamburgu, Festival Divadelní svět w czeskim Brnie i Festiwal BALTOSCANDAL w estońskim Rakvere.
Po wakacjach, 21 września, nowy sezon otworzy premiera spektaklu „Gniew” w reż. Małgorzaty Wdowik, w którym wystąpi czterech aktorów Teatru Powszechnego i czterech chłopców wybranych w warsztatach teatralno-ruchowych prowadzonych przez reżyserkę i Martę Ziółek. Kolejnymi premierami będą „Nietota” na motywach powieści Tadeusza Micińskiego w reż. Krzysztofa Garbaczewskiego (premiera zaplanowana na 6 października), autobiograficzny spektakl „Jak ocalić świat” w reż. Pawła Łysaka (8 listopada) oraz „Bachantki” Eurypidesa w reż. Mai Kleczewskiej (24 listopada).
Dyrekcja Teatru Powszechnego w Warszawie
